બજેટ 2025 માં મહિલા શક્તિની ઓળખ કરવી અને કાર્યબળમાં ભાગીદારી માટેની યોજનાઓ લાવવાની સમયની જરૂરિયાત છે.

 બજેટ 2025 માં મહિલા શક્તિની ઓળખ કરવી અને કાર્યબળમાં ભાગીદારી માટેની યોજનાઓ લાવવાની સમયની જરૂરિયાત છે.

ભારતીય કૌશલ્ય મહિલાઓ દરેક વસ્તુને વટાવી દે છે - ચાલો મહિલા શક્તિને ભારતની સફળતાની વાર્તા બનાવીએ

ભારતના વિકાસના મુખ્ય એન્જિન તરીકે મહિલા શક્તિને ઓળખવા માટે યોજનાઓ બનાવવી જરૂરી છે - એડવોકેટ કિશન સનમુખદાસ ભવનાની ગોંદિયા મહારાષ્ટ્ર

ગોંદિયા - ભારતીય નારી શક્તિની ગાથા વૈશ્વિક સ્તરે ખૂબ જ આદર સાથે ગવાય છે, કારણ કે અનાદિ કાળથી ભારતીય નારી શક્તિની ઘણી જાણીતી વાર્તાઓ પરથી આપણને એ પણ જાણવા મળે છે કે સ્ત્રી શક્તિની પૂજા દેવી-દેવતાઓ દ્વારા પણ કરી શકાય છે.કહેવાય છે કે આ કળિયુગમાં આપણે માણસો જ છીએ.  તેથી, આપણે સ્ત્રી શક્તિનો આદર કરવો જોઈએ અને તેમને કાર્યબળ પૂરું પાડવું જોઈએ જેને ભારતના વિકાસના મુખ્ય એન્જિન તરીકે ઓળખવામાં આવે અને આવી યોજનાઓ અને યોજનાઓ 1લી ફેબ્રુઆરી 2025 ના આગામી બજેટમાં લાવવામાં આવે જેથી મહિલા શક્તિને કાર્યમાં યોગ્ય ભાગીદારી મળે.અને ભારતના ઝડપથી વિકાસશીલ માર્ગને વધુ ઝડપથી આગળ લઈ જઈ શકાય છે. 

મિત્રો, જો આપણે તાજેતરના અહેવાલની વાત કરીએ તો, સરકારે વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારતને વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે.ધ નાઝ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના રિપોર્ટ અનુસાર, આ લક્ષ્યાંક હાંસલ કરવા અને ભારતીય અર્થવ્યવસ્થામાં 14 લાખ કરોડ રૂપિયાનું યોગદાન આપવા માટે વધારાની 40 કરોડ મહિલાઓને શ્રમ દળમાં ઉમેરવી પડશે.  રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વર્તમાન મહિલા લેબર ફોર્સ પાર્ટિસિપેશન રેટ 37 ટકા છે જે 2047 સુધીમાં લગભગ બમણો થઈને 70 ટકા થઈ જશે.  છેલ્લા કેટલાક વર્ષોના પીરિયડિક લેબર ફોર્સ સર્વે પર આધારિત આ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતે 2047 સુધીમાં 30 લાખ કરોડ રૂપિયાની અર્થવ્યવસ્થા બનવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે.

મિત્રો, જો આપણે સ્ત્રી શક્તિને કાર્યબળ તરીકે ઓળખવાની વાત કરીએ, તો આપણે ઘણા ક્ષેત્રોમાં જોયું છે કે સ્ત્રી કાર્યશક્તિ તુલનાત્મક રીતે વધુ શક્તિશાળી અને અસરકારક પરિણામો આપે છે. જો આપણે પુરુષ અને સ્ત્રી કાર્યદળની ગુણવત્તાનું વિશ્લેષણ કરીએ, તો હું માનું છું કે સ્ત્રી બળ ગુણવત્તામાં વધુ કાર્યક્ષમ દેખાશે.  જેની પ્રામાણિકતા મેં પોતે ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટિંગ કરીને ચકાસી છે.  જ્યારે મેં ઘણા શોરૂમ, ઓફિસો, દવાખાનાઓ, વકીલો, સીએ અને અન્ય ઘણી પ્રોફેશનલ કંપનીઓના ચીફ ઓપરેટરો, મેનેજર અને અધિકૃત સંચાલકો સાથે વાત કરી, ત્યારે તેઓએ પણ મહિલા કર્મચારીઓને તુલનાત્મક રીતે વધુ શક્તિશાળી, પ્રામાણિક, નિયમિત અને જવાબદાર ગણાવ્યા અને આ મુદ્દાને સ્વીકાર્યો. મહિલા કર્મચારીઓને પ્રાધાન્ય આપવું કારણ કે નકારાત્મક ટેવો સ્ત્રી કર્મચારીઓમાં જોવા મળતી નથી જેટલી તે પુરૂષ કર્મચારીઓમાં જોવા મળે છે. તેવી જ રીતે, નેતૃત્વ શક્તિમાં પણ, મહિલા કાર્યબળ ખૂબ જ ઉચ્ચ ગુણવત્તામાં આગળ છે, તેના ઉદાહરણો વૈશ્વિક સ્તરે કલ્પના ચાવલા કમલા હેરિસ સહિત ઘણી મૂળ ભારતીય મહિલાઓના નામો દ્વારા લઈ શકાય છે.

મિત્રો, જો આપણે 1લી ફેબ્રુઆરી 2025 ના રોજ આવનારા બજેટને મહિલા શક્તિ કાર્યબળના દૃષ્ટિકોણથી જોઈએ, તો આજે તેની કાર્યશક્તિ વધારવા માટે વધુ બજેટ ફાળવણી જરૂરી છે.આવી કેટલીક યોજનાઓ, પ્રોત્સાહનો, છૂટછાટ આપવી જોઈએ જેથી કરીને મહિલા કાર્યબળને પ્રાધાન્ય આપવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે.કોઈપણ રીતે, આપણે ઘણી ખાનગી કંપનીઓમાં જોઈએ છીએ કે ત્યાં મહિલા વર્ક ફોર્સને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે,જે વર્તમાન સમયનીજરૂરિયાત પણ છે કે હવે સમય આવી ગયો છે કે મહિલાઓની વર્ક ફોર્સ વધારવા માટે અનામતની બેડીઓ તોડવી જરૂરી છે શક્તિ અને ઉચ્ચ કૌશલ્ય પ્રદાન કરો તેના આધારે રાજકીય, ઔદ્યોગિક અને શૈક્ષણિક સહિત દરેક ક્ષેત્રમાં મહિલા કર્મચારીઓની સેવા લેવી જોઈએ.  મહિલાઓ માટે ભારતીય કૌશલ્યો સર્વોપરી છે તેની થીમને આગળ લઈ જવી જોઈએ.

મિત્રો, જો આપણે ઘણા સ્થળોએ તેમના સંબોધનમાં માનનીય પીએમ વિશે વાત કરીએ, તો તેમણે પણ મહિલા શક્તિને ભારતના વિકાસના મુખ્ય એન્જિન તરીકે ઓળખાવી હતી અને કાર્યબળમાં મહિલાઓની ભાગીદારીને વધુ સક્ષમ બનાવવાના પ્રયાસો કર્યા હતા, ચર્ચાઓ ચાલુ રાખવા વિનંતી કરી હતી એક બેઠકમાં વૈશ્વિક પ્રતિકૂળતા વચ્ચે ભારતની વૃદ્ધિ અને સ્થિતિસ્થાપકતાની થીમ પર આધારિત હતી.તેમની ટિપ્પણીમાં, તેમણે કહ્યું કે, જોખમો હોવા છતાં, ઊભરતું વૈશ્વિક વાતાવરણ ડિજિટલાઇઝેશન, ઉર્જા, આરોગ્ય સંભાળ અને કૃષિ જેવા ક્ષેત્રોમાં નવી અને વૈવિધ્યસભર તકો પ્રદાન કરે છે.  આ તકોનો લાભ લેવા માટે, જાહેર અને ખાનગી ક્ષેત્રે સિનર્જીનો લાભ ઉઠાવવો અને બોક્સની બહાર વિચારવાની જરૂર છે. તેમણે ભારત ડિજિટલની સફળતાની વાર્તા અને ફિનટેકને સમગ્ર દેશમાં ઝડપી અપનાવવાની અને તેની સમાવેશી વૃદ્ધિ અને નિર્ધારણની સંભાવનાની પ્રશંસા કરી.  મીટિંગમાં સહભાગીઓએ એવી રીતો પર વ્યવહારુ પગલાં ઓફર કર્યા કે જેમાં ભારત સમજદારીપૂર્વક તેની વૃદ્ધિની ગતિ જાળવી શકે. કૃષિથી મેન્યુફેક્ચરિંગ સુધીના વિવિધ વિષયો પર વડાપ્રધાન સાથે વિચારો અને સૂચનો શેર કરવામાં આવ્યા હતા.  અંતર્ગત વૈશ્વિક હેડવિન્ડ્સ ચાલુ રહેવાની સંભાવના છે તે ઓળખીને, ભારતની સ્થિતિસ્થાપકતાને વધુ મજબૂત કરવા વ્યૂહાત્મક ભલામણો પણ વહેંચવામાં આવી હતી.એ વાત પર સહમતિ સધાઈ હતી કે તેની સ્થિતિ સ્થાપકતાને કારણે ભારત અશાંત વૈશ્વિક મંચ પર એક તેજસ્વી સ્થાન તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. એવું સૂચન કરવામાં આવ્યું હતું કે તમામ ક્ષેત્રોમાં સર્વગ્રાહી વિકાસ દ્વારા આ પાયા પર વિકાસ પર નવેસરથી ભાર આપવાની જરૂર છે.  દરેક સ્ત્રી પોતાની પ્રતિભા સાથે ન્યાય કરી શકતી હોવી જોઈએ, તેના સપનાઓને પાંખો આપવાની હિંમત અને તેને સાકાર કરવાની હિંમત હોવી જોઈએ.  કોઈની મદદની જરૂર નથી, કોઈ પક્ષપાત નથી, તમારા પોતાના બળ પર તમારા લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવાની હિંમત રાખો.

મિત્રો, જો આપણે મોટી સંખ્યામાં મહિલાઓની વર્તમાન પરિસ્થિતિ વિશે વાત કરીએ તો, વર્તમાન યુગમાં સ્ત્રીઓ માત્ર વૈભવી વસ્તુઓ બની ગઈ છે. જેમનું મૂળ કામ ઘરમાં રહેવું, સ્ટવ રાંધવાનું અને પરિવારનું ધ્યાન રાખવાનું છે.  આજના સમયમાં જ્યાં વિજ્ઞાને આટલી પ્રગતિ કરી છે તો બીજી તરફ મહિલાઓનો એક વર્ગ એવો છે કે જેઓ તેમના મૂળભૂત અધિકારોથી વંચિત છે.  આ દુષ્ટ પ્રથાને દૂર કરવા માટે દરેક વ્યક્તિએ પોતાની માનસિકતા બદલવાની જરૂર છે.  જ્યાં સુધી આપણે આપણી માનસિકતા નહીં બદલીએ અને મહિલાઓને સાથે નહીં લઈએ ત્યાં સુધી રાષ્ટ્રનો સર્વાંગી વિકાસ શક્ય નથી, કારણ કે ભારતને સોનાની પંખી કહેવામાં આવે છે, કારણ કે તેના વિકાસમાં સ્ત્રી-પુરુષ સમાન પ્રયત્નો કરતા હતા.  પરંતુ મહિલા વિકાસનું પ્રમાણ ઘટતાં ભારતનું ગૌરવ પણ કલંકિત થયું છે. જો આપણે સ્વતંત્રતા સંગ્રામના સમય પર જ નજર કરીએ તો ભારતીય મહિલાઓનું યોગદાન અગણિત ગણાશે.સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામ દરમિયાન મહારાણી લક્ષ્મીબાઈ, વિજયાલક્ષ્મી પંડિત, અરુણા આસફ અલી, સરોજિની નાયડુ, કમલા નેહરુ, સુચેતા ક્રિપલાની, મણિબેન પટેલ, અમૃત કૌર જેવી મહિલાઓ આગળ આવી અને પોતાનું અજોડ યોગદાન આપ્યું.

મિત્રો,જો આપણે સ્ત્રીઓમાં ઈશ્વરે આપેલી નિપુણતા વિશે વાત કરીએ, તો ભારતીય મહિલાઓ મહેનતુ, સ્વપ્નદ્રષ્ટા અને તમામ અવરોધો અને પડકારો છતાં તેમના જીવનમાં સફળતાની નવી ઊંચાઈઓ સર કરવા માટે હંમેશા ઉત્સાહ અને પ્રતિબદ્ધતાથી ભરેલી છે!  ભારતના પ્રથમ નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા રવીન્દ્રનાથ ટાગોરના શબ્દોમાં કહીએ તો, આપણા માટે સ્ત્રીઓ માત્ર ઘરની અગ્નિની દેવીઓ જ નહીં પરંતુ આત્માની જ્યોત પણ છે.  સ્ત્રીઓ એ ક્યારેય ન કહે-મરવાની ભાવનાનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે અને અનાદિ કાળથી માનવતા માટે પ્રેરણા સ્ત્રોત રહી છે. ઝાંસીની રાણી લક્ષ્મીબાઈથી લઈને ભારતની પ્રથમ મહિલા શિક્ષિકા સાવિત્રીબાઈ ફુલે સુધી, મહિલાઓએ સમાજ માટે મોટા અને સારા દાખલા બેસાડવા માટે અવસરે આગળ વધીને અસંખ્ય નિશ્ચય અને ભાવના દર્શાવી છે. અમે 2030 સુધીમાં પૃથ્વીને રહેવા માટે વધુ સારી જગ્યા બનાવવા માટે સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ્સ હાંસલ કરવા માટે ક્રિયાના દાયકામાં પ્રવેશ કર્યો છે.  લિંગ સમાનતા અને તમામ મહિલાઓ અને છોકરીઓનું સશક્તિકરણ પણ મુખ્ય SDGsમાંથી એક છે.  આબોહવા કટોકટી વ્યવસ્થાપન, પર્યાવરણીય સંરક્ષણ અને સલામતી અને સર્વસમાવેશક આર્થિક અને સામાજિક વિકાસ જેવા મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં મહિલાઓની ભાગીદારી એ ટકાઉ ભવિષ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જેમાં સમાજમાં નબળા અને હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા લોકો પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવે છે તે છે તેઓ શ્રેષ્ઠતા, માન્યતા અને આદર હાંસલ કરવાના તેમના પ્રયત્નોમાં તમામ અવરોધોને દૂર કરે છે.  તેમના જન્મજાત નેતૃત્વના ગુણો તેમને કોઈપણ સમાજની સંપત્તિ બનાવે છે.પ્રખ્યાત અમેરિકન ધાર્મિક નેતા બ્રિઘમ યંગે સાચું જ કહ્યું હતું કે જ્યારે તમે એક માણસને શિક્ષિત કરો છો, ત્યારે તમે એક માણસને શિક્ષિત કરો છો.  જ્યારે તમે સ્ત્રીને શિક્ષિત કરો છો, ત્યારે તમે એક પેઢીને શિક્ષિત કરો છો.  તેથી, તે યોગ્ય છે કે આ વર્ષના આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસની થીમ ટકાઉ આવતીકાલ માટે આજે લિંગ સમાનતા છે. 

તેથી, જો આપણે ઉપરોક્ત સંપૂર્ણ વિગતોનો અભ્યાસ અને વિશ્લેષણ કરીશું, તો આપણે જોશું કે બજેટ 2025 માં મહિલા શક્તિને ઓળખવી અને ભારતીય કૌશલ્ય મહિલાઓને દરેક બાબતમાં પ્રબળ કરવા માટેની યોજનાઓ લાવવાની સમયની જરૂરિયાત છે ભારતની સફળતા માટે મહિલા શક્તિને ભારતના વિકાસના મુખ્ય એન્જિન તરીકે ઓળખવાની યોજનાઓ બનાવવી જરૂરી છે. 

*-કમ્પાઈલર લેખક - ટેક્સ એક્સપર્ટ કોલમિસ્ટ સાહિત્યિક આંતરરાષ્ટ્રીય લેખક વિચારક કવિ સંગીત માધ્યમ સીએ(એટીસી) એડવોકેટ કિશન સનમુખદાસ ભાવનાનિ ગોંદિયા મહારાષ્ટ્ર*